АЙМГИЙН ЭДИЙН ЗАСАГ НИЙГМИЙН БАЙДЛЫН 2016 ОНЫ НЭГДҮГЭЭР УЛИРЛЫН МЭДЭЭЛЭЛ

Transcription

1 АЙМГИЙН ЭДИЙН ЗАСАГ НИЙГМИЙН БАЙДЛЫН 2016 ОНЫ НЭГДҮГЭЭР УЛИРЛЫН МЭДЭЭЛЭЛ Төл бойжилт: Аймгийн дүнгээр төллөх насны хээлтэгчийн 36.9 хувь болох мянган толгой хээлтэгч мал төллөж, мянган төл 99.1 хувиар бойжиж байна. Гарсан төлөө Дарив, Төгрөг сумд хувь бойжуулж байна. Харин Халиун, Есөнбулаг, Баян-Уул сумд хувиар гарсан төлөө бойжуулж байгаа ба төлийн нийт хорогдлын 40.4 хувийг эзэлж байна. Мал онд оролт: Аймгийн мал сүрэг 99.3 хувиар онд орж, бүгд 19.9 мянган том мал зүй бусаар хорогдсон нь өмнөх оны мөн үеэс 9.9 дахин их байна. Чандмань, Дарив сум хамгийн бага хорогдолтой буюу 99.9 хувиар малаа онд оруулж, харин Есөнбулаг, Дэлгэр, Халиун сумдын хорогдсон мал нийт хорогдлын 52.2 хувийг эзэлж байна. Хилийн худалдаа: Нэг удаагийн хилийн худалдаа хийгдэж 27.2 мянган ам долларын хонины гулууз мах гаргасан байна. Үнэ: Малчдын орлогын зонхилох хувийг бүрдүүлдэг ямааны ноолуурын үнэ түүвэр судалгаанд сонгогдсон Алтай хотод сарын эцэст доорх ханштай байлаа. Сар I II III 1 кг ноолуурын үнэ /мянган төгрөг/ ХЭРЭГЛЭЭНИЙ ҮНИЙН ГОВЬ-АЛТАЙ АЙМГИЙН ИНДЕКС, бүлгээр Бараа, үйлчилгээний бүлэг Жин 2016 III 2016 III 2016 III 2016 III 2010 XII 2015 III 2015 XII 2016 II Ерөнхий индекс Хүнсний бараа, ундаа, ус Согтууруулах ундаа, тамхи Хувцас, бөс бараа, гутал Орон сууц, ус, цахилгаан, түлш Гэр ахуйн тавилга, бараа Эм, тариа, эмнэлгийн үйлчилгээ Тээвэр Холбооны хэрэгсэл, шуудангийн үйлчилгээ Амралт, чөлөөт цаг, соѐлын бараа, үйлчилгээ Боловсролын үйлчилгээ Зочид буудал, нийтийн хоол, дотуур байрны үйлчилгээ Бусад бараа, үйлчилгээ Хэрэглээний бараа, үйлчилгээний үнийн индекс Говь-Алтай аймгийн төвд 2016 оны 3 дүгээр сард өмнөх сараас 3.1 хувь, оны эхнээс 5.5 хувь, өмнөх оны мөн үеэс 4.5 хувь, суурь үеийнхээс 57.9 хувиар өсчээ. Ерөнхий индекс 2016 оны 3 дүгээр сард өмнөх сарынхаас 3.1 хувиар өсөхөд хүнсний бараа, ундаа, усны бүлгийн үнэ дүнгээрээ 10.1 хувиар өссөн нь голлон нөлөөлжээ. Тус бүлгийн индекс өсөхөд тухайн бүлэгт өндөр хувийн жин эзэлдэг махны үнэ төгрөгөөр өссөн нь нөлөөлсөн байна.

2 Аж үйлдвэр: Тайлант хугацаанд Алтай-Улиастай, Мандал голомт, Тулга-Алтай, Ентүм, Ундрам- Оюу, Шимт дээж, Ундарга-Алтай, Баярт олон, Удмын ундраа, Мандал хүдэр зэрэг 37 аж ахуйн нэгж байгууллага, 59 хувиараа хөдөлмөр эрхлэгчид үйлдвэрлэл явууллаа. Аймгийн дүнгээр энэ салбарт 4 тэрбум сая төгрөгийн нийт бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэж, 3 тэрбум сая төгрөгийн бүтээгдэхүүн борлууллаа. Аж үйлдвэрийн салбарт үйлдвэрлэсэн болон борлуулсан бүтээгдэхүүний 28 хувийг цахилгаан, дулаан, усан хангамж эзэлж байна. Одоогоор тус салбарын нийт бүтээгдэхүүний хувь мөн борлуулалтын хувийг аймгийн төвд, үлдэх хувийг сумдад үйлдвэрлэсэн бүтээгдэхүүн эзэлж байна. Гол нэрийн бүтээгдэхүүнээс дулаан, түгээсэн ус, сувагжуулалт, нүүрс олборлолт, оѐдол, хиам, амтат ус, ундаа, арвайн гурил үйлдвэрлэл нь өнгөрсөн оны мөн үеэс 5.0 хувиас 90.3 хувь болж нэмэгдлээ. Харин цахилгаан, талх нарийн боов, архи дарс, гутал үйлдвэрлэлт өмнөх оноос хувиар буурчээ. Төсвийн орлого: Орон нутгийн төсөвт 11 тэрбум сая төгрөгийн орлого оруулж, төлөвлөгөө 88.6 хувиар, улсын төвлөрсөн төсөвт 10 тэрбум сая төгрөгийн орлого оруулж, төлөвлөгөө 88.5 хувиар биелсэн байна. Үүнээс татварын орлого 1 тэрбум 72.9 сая төгрөгийн орлого оруулж, төлөвлөгөө 89.4 хувиар биелсэн байна. Улсын болон орон нутгийн төсвийн орлогын төлөвлөгөөг Тайшир, Төгрөг, Хөхморьт, Цээл сумд хувиар давуулан биелүүлж, бусад сумдууд хувиар тасалсан байна. Төсвийн зарлага: Орон нутгийн төсвийн зарлага санхүүжилтийн 83.0 хувийг санхүүжүүлэв. Үүнд цалин хөлс, нэмэгдэл урамшууллын төлөвлөгөөний 95.2, ажил олгогчоос нийгмийн даатгалын шимтгэлийн 94.2, бараа үйлчилгээний бусад зардлын 62.3, зардал санхүүжилтын их үүсвэр 23.7 хувийг тус тус санхүүжүүлсэн байна. Банкны мөнгөн орлого, зарлага: Бүгд 5 тэрбум сая төгрөгийн зузаатгал хийж кассын гүйлгээнээс 67 тэрбум сая төгрөг татаж, монгол банкинд 4 тэрбум сая төгрөг шилжүүлж, гүйлгээнд 67 тэрбум сая төгрөг гаргажээ. Зээлийн өрийн бүх үлдэгдэл 81 тэрбум сая төгрөг болж хугацаа хэтэрсэн зээлийн өрийн үлдэгдэл сая төгрөг байна. Иргэдийн хадгаламж өнгөрсөн оны энэ үеэс 17.3 хувиар өссөн байна. Эрүүл мэнд: Энэ улиралд 299 эх амаржиж, 300 хүүхэд мэнд төрлөө. Одоогоор аймгийн хэмжээнд эмнэлгийн хяналтанд авагдсан 587 жирэмсэн эхчүүд байна. 1 хүртэлх насны хүүхдийн эндэгдлийн 5 тохиолдол бүртгэгдсэн байна. Бүртгэгдсэн 187 халдварт өвчний өвчлөл дотроос гепатит 1.6 хувийг, бэлгийн замын халдварт өвчнүүд 32.6 хувийг, сүрьеэ 5.3 хувийг, улаан бурхан 53.5 хувийг, бусад өвчлөл 7.0 хувийг тус тус эзэлж байна. Энэ улиралд хорт хавдраар шинээр өвчилсөн 23, мөн өвчнөөр нас барсан 25, осол гэмтлээр нас барсан 9 тохиолдол бүртгэгдлээ. Тайлант үед эрүүл мэндийн байгууллагын эмч мэргэжилтнүүд нийт 55.1 мянган хүнд үзлэг хийж, 3.8 мянган хүнийг хэвтүүлэн эмчилж, 28.0 мянган ор хоног ашиглалаа. Мэргэжлийн хяналтын газар: Энэ улирлын байдлаар 86 хуулийн этгээд, 24 иргэнийг хамарсан мэргэжлийн хяналт, шалгалт хийж, 1132 зөрчил илрүүлсний 23.0 хувийг газар дээр нь арилгуулав. Байгууллага, аж ахуйн нэгж, албан тушаалтан, иргэдийн зөрчилтэй үйл ажиллагааг засахад чиглэгдсэн 50.0 мянган төгрөгийн торгууль тавьж барагдуулалт 100 хувьтай байна. Нийгмийн даатгалын хэлтэс: Нийгмийн даатгалын шимтгэлээр нэг тэрбум 66.7 сая төгрөг, тэтгэврийн санхүүжилтээр гурван тэрбум сая төгрөг, бүгд таван тэрбум сая төгрөгийн эх үүсвэр төвлөрүүлж, нийт 7.3 мянган хүнд олговол зохих 5 тэрбум сая төгрөгийг бүрэн олголоо. Тэтгэмжийн даатгалаар олговол зохих сая төгрөг, үйлдвэрлэлийн осол мэргэжлээс шалтгаалах өвчний даатгалын сая төгрөгийг тус тус бүрэн олгожээ.

3 Хөдөлмөрийн хэлтэс: Улирлын эцсийн байдлаар хөдөлмөр эрхлэхийг хүсч бүртгүүлсэн ажилгүйчүүд 1045 болсны дотор 57.8 хувь буюу 604 нь эмэгтэйчүүд байна. Эдгээр бүртгүүлсэн ажилгүйчүүдийн 277 нь дээд, 61 нь тусгай дунд, 94 мэргэжлийн анхан шатны, 477 нь бүрэн дунд, 91 нь суурь, 39 нь бага, 6 нь ямар ч боловсролгүй хүмүүс байна. Тус алба тайлант хугацаанд 34 хүнийг түр болон бүр ажилд ороход нь зуучлав. Соёл спорт аялал жуулчлалын газар: Өсвөр үеийн аймгийн аварга шалгаруулах тэмцээнд нийт 8 төрлөөр 1323 тамирчин оролцсон байна. Баруун бүсийн тэмцээнд 2 төрлөөр 38 тамирчин оролцож жү-до бөхөөр алтан медаль 2, мөнгө медаль 3, хүрэл медаль 4, волейболоор мөнгөн медаль 12, хүрэл медаль 12 тус тус авсан байна. Улсын аварга шалгаруулах тэмцээнд 4 төрлөөр 52 тамирчин оролцож таеквондо, жүдо бөхөөр тус бүр 1 мөнгөн медаль авсан байна. Нийтийн биеийн тамирын арга хэмжээний хүрээнд нийт 10 тэмцээн зохиогдож 1148 тамирчин хамрагдсан байна. Стандарчилал, хэмжил зүйн хэлтэс: Аймгийн төв болон Шарга, Төгрөг, Бигэр, Баян-уул, Хөхморьт, Жаргалан сумдын цахилгаан хэрэглэгч айл өрх аж ахуйн нэгжийн 1551 ш цахилгааны тоолуурт баталгаажуулалт хийсэн ба 23 аж ахуй нэгж иргэн, байгууллагын 53 ш хүндийн хэмжих хэрэгсэлд баталгаажуулалт хийлээ. Даралтын хэмжлийн төрлөөр 10 аж ахуй нэгж байгууллагын 111 ширхэг хэмжих хэрэгсэлд анхдагч болон ээлжит баталгаажуулалт хийсэн. Эзэлхүүн зарцуулалтын төрлөөр 3 аж ахуйн нэгжийн 15 ширхэг хэмжих хэрэгсэлд баталгаажуулалт хийлээ. Савласан бүтээгдэхүүний тоон хэмжээний шалгалтаар аймгийн төв болон сумдад үйл ажиллагаа явуулж байгаа нийт 2 аж ахуй нэгж иргэний 2 нэр төрлийн 4 бүтээгдэхүүнд савласан бүтээгдэхүүний тоон хэмжээний шалгалт хийж зөрчилтэй гарсан бүтээгдэхүүний эздэд зөвлөгөө өглөө.засгийн газрын 127-р тогтоолын 1-р хавсралтад заасан тохирлын баталгаанд заавал хамрагдах бүтээгдэхүүн үйлчилгээний жагсаалтын дагуу 6 сумдын 105 хүнсний дэлгүүр, 5 хоолны газар, 7 халуун ус, 4 цахим тоглоомын газар, 2 интернет кафе, 3 зочид буудалд тохирлын үнэлгээ хийж стандартын шаардлага хангасан 2 зоогийн газар, 2 дэн буудал, 22 хүнсний дэлгүүр нийт 26 үйлчилгээнд үйлчилгээний Тохирлын гэрчилгээ шинээр олгох буюу сунгаж ажиллалаа. 10 аж ахуйн нэгж, иргэний 7 нэрийн 15 бүтээгдэхүүнийг чанарын баталгаажуулалтанд хамрууллаа. Стандартын салбар сан нь 1-р улиралд 30 иргэн, аж ахуй нэгж, байгууллагад 38 стандартаар үйлчилж 13 ш стандартыг татан авч стандартын фондоо баяжууллаа. Хүнс, хөдөө аж ахуйн газар: Энэ улирлын байдлаар мал эмнэлэгийн захиалгат 3 төрлийн вакцины татан авалт хийгдлээ. Үүнд: Шөвөг ярын вакцин 100 хувь, галзуу, цусан халдвартын вакцин тус тус 50 хувийг татан авсан. Сумдын мал эмнэлэг үржлийн тасаг, 56 МЭҮҮН-д мянган малд тарих шөвөг ярын вакциныг олгоод байна. Аймгийн төвд үйл ажиллагаа явуулдаг 10 цайны газрын 420 кг маханд мал эмнэлэг ариун цэврийн магадлан шинжилгээ хийж гэрчилгээ олголоо. Байгаль орчны алба: Цэвэр агаар идэвхитэй хөдөлгөөн уриан дор Мөнгөн өвөл-2016 арга хэмжээ, аймгийн ЗДТГ, говийн их дархан цаазат газрын А хэсгийн хамгаалалтын захиргаатай хамтран Мазаалай баавгай -г хамгаалах, сурталчилах, амьдрах орчныг тэтгэх ажилд орон нутгийн оролцоог нэмэгдүүлэх нь сэдэвт хэлэлцүүлэг, Говийн баавгайгаа хамгаалъя сэдэвт сургалт Дэлхийн усны өдөр -т зориулан Ус амьдралын түлхүүр сарын аяны хүрээнд Ус гэж юу вэ, Эко клуб -ын сурагчдыг хамруулан Ус хэмнэхэд хүүхдүүд бидний оролцоо, сумын иргэдэд Хойчийг ундаалагч чандмана эрдэнээ хойч үедээ цэвэр тунгалгаар нь үлдээхэд иргэн таны оролцоо сэдвүүдээр мэдээлэл, Аав, Ээж, Би хөгжөөнт тэмцээн, Ус амьдралын түлхүүр дэвжээ тэмцээн, Эх дэлхийн цаг арга хэмжээг Уур амьсгалын өөрчлөлтийг сааруулахад хүч нэмье уриан дор тус тус зохион байгуулсан. Газрын харилцаа, барилга, хот байгуулалтын газар: Аймгийн Засаг даргын газар эзэмшүүлэх захирамжуудаар гарсан 5 иргэнд 0.15 га газрыг эзэмшүүллээ.

4 Аудитын газар: Аймгийн Аудитын газар нь Монгол Улсын Ерөнхий аудиторын баталсан тушаалын дагуу 2016 онд 199 байгууллагын 280 санхүүгийн тайланд санхүүгийн баталгаажуулах аудитыг хийж байна. Мөн ОНХС-гийн зарцуулалт, үр дүн, Шилэн дансны хуулийн хэрэгжилтэнд нийцлийн аудит, УТХО, ОНТХО-ын зарцуулалт үр дүн, Улсын нөөцийн бүрдүүлэлт, хуваарилалт, зарцуулалтын дүн гүйцэтгэлийн аудитыг хийж байна. Энэ жилийн санхүүгийн тайлангийн аудитаар 3 жил зөрчилгүй дүгнэлт авсан Олон нийтийн Алтай радио телевиз, Уламжлалт анагаах ухааны төв -ийн 2015 оны жилийн эцсийн санхүүгийн тайланд Монгол Улсын Ерөнхий аудиторын тушаалаар Итгэл үзүүлж Батламж олгохоор болсон. Уг батламжийг 2 байгууллагын удирдлага, нягтлан бодогч нарт аймгийн Дарга нарын ярианы үеэр албан ѐсоор гардуулан өглөө. Санхүүгийн тайлангийн баталгаажуулах аудитыг ТЕЗ болон ТТЗ-ийн санхүүгийн тайланг хуулийн хугацаанд хийж дууслаа. Одоогоор аймгийн ТЕЗ-ын санхүүгийн нэгтгэсэн тайланд аудитыг хийж байна. АШУҮИС-ийн салбар: Нийт ажиллагсад 83, үүнээс 53 багштай ажиллаж, 954 оюутан 10 мэргэжлээр элсэн оржээ. Үүнээс анагаах 362, сувилахуй бакалавр 142, эх барихуй бакалавр 70, сувилагч 105, эх баригч 70, эм найруулагч 60, уламжлалт эмчилгээний сувилагч 29, бага эмч 91, лаборант 10, туслах сувилагч 15 мэргэжлээр тус тус элссэн байна. Мэргэжлийн сургалт үйлдвэрлэлийн төв: Энэ хичээлийн жилд 408 суралцагсад сурч, нийт 75 ажиллагсад, мэргэжлийн 34, ерөнхий боловсролын 14 багш, бусад 27 ажилчид ажиллаж байна оны хичээлийн жилд 11 мэргэжлээр 174 хүүхэд төгссөн байна. Батлан Хамгаалахад туслах Нийгэмлэг: В ангиллаар 28, А ангиллаар 18 хүнийг жолооч мэргэжил эзэмшүүлсэн байна. Авто тээвэр: Авто тээврийн байгууллага зорчигч, ачаа тээврээр байгууллага, иргэдэд үйлчилж сая төгрөгийн орлоготой ажиллав. Петровис-Ник ХХК: Нийт сая төгрөгийн шатахуун, шатах тослох материалын борлуулалт хийсэн байна. Эм хангамж ХХК: Энэ улиралд сая төгрөгийн татан авалт хийж, сая төгрөгийн орлоготой ажиллаж байна. Аймгийн Олон нийтийн Алтай радио Энэ улиралд 36 удаагийн нийт 1080 минутын нэвтрүүлэг бэлтгэн цацаж мянган төгрөгийн орлоготой ажиллажээ. Цахилгаан холбоо компани: Суурин телефон цэгийн тоо 776, холбоо ашиглалтын орлого 63.1 сая төгрөг, үүнээс хүн амаас орсон орлого 44.1 сая төгрөг болжээ. Интернетийн үйлчилгээний нэг цэгээр 16 суудалтай ажиллаж, интернетээр дунджаар 3.5 мянган хүнд үйлчилжээ. Мобиком корпорацийн Говь-Алтай дахь салбар: Тус салбар үндсэн хэрэглэгч 0.9 мянга, урьдчилсан төлбөрт карт эзэмшигч 17.6 мянга, бүгд 18.5 мянган хэрэглэгчид үүрэн телефоноор үйлчилгээ үзүүлж байна. Юнител ХХК-ний Говь-Алтай дахь салбар: Тус салбар нь үндсэн хэрэглэгч 0.8 мянга, урьдчилсан төлбөрт карт эзэмшигч 17.3 мянга, бүгд 18.1 мянган хэрэглэгчтэй байна. Ж-Мобайл ХХК-ний Говь-Алтай дахь салбар: Тус салбар нь дараа төлбөрт 0.9 мянга, урьдчилсан төлбөрт 28.6 мянган хэрэглэгчтэй болоод байна. Миний нутаг телевиз: Мэдээ, сонины тоймыг 36 цаг, хүүхэлдэйн болон уран сайхны киног 850 цаг, зар сурталчилгааг 15 цаг, захиалгат болон шууд нэвтрүүлгийг 22 цаг цацан гаргасан байна.

5 Орон нутгийн өмчийн алба: Энэ улирлын байдлаар өмч хувьчлалаар 7.5 сая төгрөгийн орлого, түрээсээр мянган төгрөгийн орлогыг оруулж нийт 7.7 сая төгрөгийн орлоготой ажилласан байна. Өмч хувьчлалыг олон нийтэд ил тод нээлттэй явуулах зорилгоор зарыг хуульд заасны дагуу 14, 30 хоног бүр нь зарлаж, аль болох олон нийтийг хамруулах зорилгоор тухайн хувьчлагдах хөрөнгийн зарыг сум орон нутагт нь давхар зарлуулан ажиллажээ. Дэлхийн зөн: Энэ улиралд нийт сая төгрөгийн төсөл хөтөлбөр хэрэгжүүлж үүнээс хүүхэд ивээн тэтгэх хөтөлбөрт 20.7 сая, эдийн засгийн төсөлд 33.8 сая, боловсрол төсөлд 85.1 сая, эх хүүхдийн эрүүл мэндийн төсөлд 52.9 сая, эрүүл мэнд төсөлд 22.9 сая төгрөгийг тус тус зарцуулжээ. Хүүхэд гэр бүл хөгжлийн хэлтэс: Алтай нутгийн хүүхэд багачуудад шатрын спортыг сурталчлан дэлгэрүүлэх, хүүхэд багачуудын авьяас билгийг нээн хөгжүүлэх, ирээдүйн мастеруудыг бэлтгэх зорилгоор ЦОДГОР ХҮҮ-2016 өсвөрийн шатарчдын аймгийн наадмыг Шатрын сургууль, Биеийн тамир спортын газартай хамтран зохион байгууллаа. Уг наадамд аймгийн төвийн 5 сургууль болон 16 сум суурингийн 103 өсвөрийн шатарчид 5 насны ангиллаар эрэгтэй эмэгтэй төрөлд оюун ухаан, мэдлэг чадвараа сорин өрсөлдлөө. Наадмын ангилал, төрөл тус бүрт эхний 3 байрыг шалгаруулан шагнаж урамшууллаа. Наадмын эхний байр эзэлсэн 10 хүүхэд Улсын ЦОДГОР ХҮҮ-2016 наадамд оролцох эрх авсан байна. Өсвөр үе хүүхэд багачуудын хууль эрх зүйн мэдлэгийг нэмэгдүүлэх зорилгоор Прокурорын газар, Цагдаагийн газартай хамтран МСҮТ-ийн 41 сурагчдад ХУУЛИЙН ӨРТӨӨ өртөөчилсөн сургалтыг зохион байгууллаа оны 01 сарын 1-нээс шинээр хэрэгжиж буй Хүүхэд харах үйлчилгээний тухай хууль -ийг орон нутагт хэрэгжүүлэх зорилгоор ХҮҮХЭД ХАРАГЧ БЭЛТГЭХ сургалтыг 2 удаа зохион байгууллаа. Сургалтад 13 сумын 50 хүн хамруулан хүүхэд харагчаар бэлтгэн гэрчилгээ олголоо. Үндэсний хэмжээнд бэлтгэгдсэн 5 сургагч багш хичээлийг заалаа. Хүүхэд багачуудын дуулах ур чадварыг хөгжүүлж, урлаг гоо зүйн хүмүүжил олгох, мөн дуу хөгжмийн багш нарын урын санг баяжуулах зорилгоор "БИ ЭСТРАДЫН ДУУЧИН-2016" аймгийн наадмыг - Цэцэрлэг /3-5 нас/, - Бага нас / I-V анги/, - Дунд нас /VI-IX анги/ - Ахлах нас /X-XII анги/ гэсэн 4 насны ангилалаар зохион байгуулж 18 сумын сургууль, цэцэрлэгийн 72 хүүхэд оролцож авьяас чадвараа сорилоо. Ардын Дуу Бүжгийн, Алтай чуулга: Энэ улиралд нийт 24 удаагийн тоглолт хийж, 2081 үзэгч үзсэнээс 1156 хүүхдэд үйлчилсэн байна.нийт 4.6 сая төгрөгийн орлоготой ажилласан. Аймгийн Музей: Онцгой болон түүх дурсгал, эд өлгийн 2.5 мянган нэрийн үзмэрээр 0.8 мянган үзэгчдэд үйлчилж мянган төгрөгийн орлоготой ажиллав. Аймгийн номын сан: Энэ улиралд шинээр 412 уншигч бүртгэж 3.0 мянган уншигчдад 15 төрлийн тогтмол хэвлэл, 4.6 мянган номоор үйлчиллээ. Нийт 101 ширхэг шинэ номоор номын фондоо баяжилт хийсэн. Онцгой байдлын хэлтэс: Галын дуудлаганд 12 удаа гарч, 3.5 мянган айл өрх, 96 объектод урьдчилан сэргийлэх үзлэг шалгалт хийж, сая төгрөгийн хөрөнгийг гал түймрээс аварсан байна. Хүмүүсийн болгоомжгүй үйл ажиллагаанаас шалтгаалсан гал түймрийн улмаас 62.0 сая төгрөгийн эд хөрөнгийн хохирол учирлаа. Энэ улиралд 12 удаагийн гал түймэр гарсны 6 галыг газар дээр нь унтрааж, иргэд 6 галыг өөрсдөө унтраасан байна. Гамшгийн мэдээ: Нийт 15 дуудлага ирж, 8 дуудлагад шуурхай бүлэг ажилласан байна. Үүнд цаг агаарын аюулт үзэгдэл 10, малын гоц халдварт өвчин 4, газар хөдлөлтийн дуудлага ирсэн байна.

6 Гэмт хэрэг: Байгууллага, иргэдийн 36.8 сая төгрөгийн өмч хөрөнгөнд хохирол учруулж, 47 гэмт хэрэг гарч, эдгээр хэргүүдээс танхай, хулгайн гэмт хэрэг, бусдын бие махбодид гэмтэл учруулсан гэмт хэргүүд 80.8 хувийг, нийт хэргийн 63.8 хувь нь Есөнбулаг сумд гарсан хэрэг эзэлж байна. Баривчлагдсан хүний тоо өмнөх оны мөн үеэс 14 хүн буюу 6.9 хувиар, тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхээ хасуулсан хүний тоо өмнөх онтой харьцуулахад 35 хүн буюу 47.9 хувиар буурсан байна. Аймгийн шүүх: Энэ улиралд 130 иргэний нэхэмжлэл хүлээн авч, иргэний 107 хэрэг маргаан шийдвэрлэсэн байна. Үүнээс Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 65 дугаар зүйлийг үндэслэн 37 иргэний нэхэмжлэлийг хүлээн авахаас татгалзсан байна. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 74 дүгээр зүйлийг үндэслэн хялбаршуулсан журмаар 27 иргэний хэргийг шийдвэрлэсэн байна. Эрүүгийн хэргийн шүүн таслах шүүхэд нийт 19 хүн холбогдож 14 хэргийг шийдвэрлэж 3 хэргийг нэмэлт мөрдөн байцаалтанд буцаасан байна. Үүнээс гэмт хэргийн төрлөөр хүчингийн хэрэг 1, хулгайн хэрэг 2, дээрмийн хэрэг 1, танхайн хэрэг 3, тээврийн хэрэгслийн хөдөлгөөний аюулгүй байдал, ашиглалтын гэмт хэрэг 2, бусад 5 хэрэг таслагдасан байна. Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх алба: Энэ улиралд 367 гүйцэтгэх хуудасны нэг тэрбум сая төгрөгийн төлбөрт шийдвэр гүйцэтгэлийн үйл ажиллагаа явуулж, үүнээс 93 гүйцэтгэх хуудасны 66.5 сая төгрөгийн төлбөрийг бодитойгоор биелүүлсэн байна. Мөн 129 тэтгэлэг төлөгчөөс 29.4 сая төгрөгийн тэтгэлэг гаргуулахаас 9.6 сая төгрөгийн mэтгэлгийг бодитойгоор гаргуулсан ба бодит биелэлт 32.7 хувьтай байна.

7 Дарив Бугат Бигэр Баян-Уул Алтай Есөнбулаг Сум Бүгд Гүү Үнээ Ингэ Эм хонь Эм ямаа Бүгд Унага Тугал Ботго Хурга Ишиг Бүгд Унага Тугал Ботго Хурга Ишиг Бүгд Унага Тугал Ботго Хурга Ишиг Төл бойжилтын мэдээ Төллөсөн хээлтэгч Гарсан төл Хорогдсон төл Бойжсон төл Баг Баянхайрхан Баяншанд Жаргалант Харзат Рашаант Наран Жинст Индэрт Түмэн Оргил Бадрал Баянцагаан Урт Баян-Овоо Баян богд Чандмань хайрхан Баянхайрхан Хүйсийн говь Баянговь Алтангадас Мянгай Урт Их булаг Буудай Хүрэмт Биж Ферм Гаханч Сүж Баянгол Ихэс Хужирт Жавхлант Үйлдвэр

8 Хөхморьт Халиун Төгрөг Тонхил Тайшир Жаргала н Дэлгэр Сум Бүгд Гүү Үнээ Ингэ Эм хонь Эм ямаа Бүгд Унага Тугал Ботго Хурга Ишиг Бүгд Унага Тугал Ботго Хурга Ишиг Бүгд Унага Тугал Ботго Хурга Ишиг Төллөсөн хээлтэгч Гарсан төл Хорогдсон төл Бойжсон төл Баг Баян-Өндөр Баянхонгор Баянбуурал Баянсан Гуулин Бүрэн Тээл Завхан гол Хуримт Галуут Далан Бүс-Уул Тамч Зүйл Алтансоѐмбо Алтайн- Оргил Хүрэн гол Төгрөгийн эх Мааньт Цагаан хайрхан Тунгалаг Сүүж Гүү бариач Олон булаг Чацран Цоохор Завхан гол Сангийн далай Хүйсийн говь Сайн-Уст

9 Эрдэнэ Шарга Чандмань Цээл Цогт Сум Бүгд Гүү Үнээ Ингэ Эм хонь Эм ямаа Бүгд Унага Тугал Ботго Хурга Ишиг Бүгд Унага Тугал Ботго Хурга Ишиг Бүгд Унага Тугал Ботго Хурга Ишиг Төллөсөн хээлтэгч Гарсан төл Хорогдсон төл Бойжсон төл Баг Рашаант Далан Гэгээт Баянгол Дэрстэй Жаргалт Улаан туг Төгрөг Баян- Өндөр Баян- Улаан Баян тоорой Бүрэн Чандмань -Уул Өлзийбул аг Эрдэнэ- Уул Хүрхрээ Баянгол Хамтын хүч Сондуулт Сангийн далай Цэцэг нуур Цагаан- Уул Өлзийт Дүн

10 Дарив Бугат Бигэр Баян-Уул Алтай Есөнбулаг Сум ТОМ МАЛЫН ЗҮЙ БУСЫН ХОРОГДЛЫН МЭДЭЭ Баг Хорогдсон том мал Өвчнөөр хорогдсон том мал Хорогдсон хээлтэгч мал Бүгд Адуу Үхэр Тэмээ Хонь Ямаа Бүгд Адуу Үхэр Тэмээ Хонь Ямаа Бүгд Адуу Үхэр Тэмээ Хонь Ямаа Баянхайрхан Баяншанд Жаргалант Харзат Рашаант Наран Жинст Индэрт Түмэн Оргил Бадрал Баянцагаан Урт Баян-Овоо Баян богд Чандмань хайрхан Баянхайрхан Хүйсийн говь Баянговь Алтангадас Мянгай Урт Их булаг Буудай Хүрэмт Биж Ферм Гаханч Сүж Баянгол Ихэс Хужирт Жавхлант Үйлдвэр

11 Хөхморьт Халиун Төгрөг Тонхил Тайшир Жаргала н Дэлгэр Сум Баг Хорогдсон том мал Өвчнөөр хорогдсон том мал Хорогдсон хээлтэгч мал Бүгд Адуу Үхэр Тэмээ Хонь Ямаа Бүгд Адуу Үхэр Тэмээ Хонь Ямаа Бүгд Адуу Үхэр Тэмээ Хонь Ямаа Баян-Өндөр Баянхонгор Баянбуурал Баянсан Гуулин Бүрэн Тээл Завхан гол Хуримт Галуут Далан Бүс-Уул Тамч Зүйл Алтансоѐмбо Алтайн- Оргил Хүрэн гол Төгрөгийн эх Мааньт Цагаан хайрхан Тунгалаг Сүүж Гүү бариач Олон булаг Чацран Цоохор Завхан гол Сангийн далай Хүйсийн говь Сайн-Уст

12 Эрдэнэ Шарга Чандмань Цээл Цогт Сум Баг Хорогдсон том мал Өвчнөөр хорогдсон том мал Хорогдсон хээлтэгч мал Бүгд Адуу Үхэр Тэмээ Хонь Ямаа Бүгд Адуу Үхэр Тэмээ Хонь Ямаа Бүгд Адуу Үхэр Тэмээ Хонь Ямаа Рашаант Далан Гэгээт Төгрөг Бүрэн Баянгол Дэрстэй Жаргалт Баян- Өндөр Баян- Улаан Баян тоорой Чандмань- Уул Өлзийбулаг Эрдэнэ- Уул Хүрхрээ Баянгол Хамтын хүч Сондуулт Улаан туг Сангийн далай Цэцэг нуур Цагаан-Уул Өлзийт Дүн

13 Алтай Баян-Уул Бигэр Бугат Дарив Дэлгэр Жаргала н Тайшир Тонхил Төгрөг Халиун Хөхморь т Цогт Цээл Чандман а Шарга Эрдэнэ Есөнбул ХАА-н бүтээгдэхүүний үнийн мэдээ/мянган төгрөг/ А Б В 1.1 Тэмээ III Буур 1 тол Нас гүйцсэн Нас гүйцсэн ат 2 тол Нас гүйцсэн ингэ 3 тол Өсвөр Эр шилбэ 4 тол Эм шилбэ 5 тол Төл Эр ботго 6 тол Эм ботго 7 тол Адуу Азарга 8 тол Нас гүйцсэн Соѐолон үрээ 9 тол Соѐолон гүү 10 тол Өсвөр Шүдлэн үрээ 11 тол Шүдлэн байдас 12 тол Төл Эр унага 13 тол Эм унага 14 тол Yхэр Бух 15 тол Нас гүйцсэн Хязаалан шар 16 тол Хязаалан дөнж 17 тол Өсвөр Шүдлэн эр үхэр 18 тол Шүдлэн гунж 19 тол Төл Эр тугал 20 тол Эм тугал 21 тол Хонь Хуц 22 тол Нас гүйцсэн Эр хонь 23 тол Эм хонь 24 тол Өсвөр Эр төлөг 25 тол Эм төлөг 26 тол Төл Эр хурга 27 тол Эм хурга 28 тол Ямаа Ухна 29 тол Нас гүйцсэн Эр ямаа 30 тол Эм ямаа 31 тол Өсвөр Эр борлон 32 тол Эм борлон 33 тол Төл Эр ишиг 34 тол Эм ишиг 35 тол

14 Алтай Altai Баян-Уул Bayan-Uul Бигэр Biger Бугат Bugat Дарив Dariv Дэлгэр Delger Жаргалан Jargalan Тайшир Taishir Тонхил Tonkhil Төгрөг Tugrug Халиун Khaliun Хөхморьт Khukhmorit Цогт Tsogt Цээл Tseel Чандмань Chandmani Шарга Sharga Эрдэнэ Erdene Есөнбулаг Yesunbulag ГОЛ НЭРИЙН БАРААНЫ ҮНЭ ANNUAL AVERAGE PRICES Бараа/Сум Goods/Sum Гурил \А.Т-1\, 1кг Flour, grade 1, kg Гурил \Орос\, 1кг Flour, Russian, kg Жигнэмэг,/Янзагатай/ дотоод Biscuit, domestic Цагаан будаа,/сайн 230 чанарын/ 1кг Rice,/best quality/, kg Шар будаа,1кг Millet, kg Элсэн чихэр,1кг Sugar, kg Чихэр, /Барбарис/ 1 кг Candy, kg Ногоон цай \ Мөнгөн Green tea, 2 kg 700 аягатай\ Давс \ иоджуулсан\ 1 кг Salt, iodated, kg Ургамлын тос, л/санни/ Vegetable oil, l Архи, дотоод, 0.5 л /Ерөөл/ Alcohol, domestic, 0.5 l Дүнсэн тамхи \Орос\ Making, Russian Шүдэнз \орос\ Match, Russian Марль 1м Gauze, m Эдийн саван /ОК/ Laundry soap Угаалгын нунтаг\омо\400 гр ууттай Washing detergent /OMO/400gr Цоохор даавуу \Хямд\ 150 см өргөнтэй Cotton cloth /distress prices/ wide 150sm Лаа \Хятад\ Candle, China Нүүр гарын саван \LUX\ Beauty soap, LUX Шүдний оо, ш, \PS\ 130 гр том Tooth-paste, PS, 130g big Радионы зай \Хятад\, 1ш Battery, china Cigarette, Ulaan Янжуур \ Улаан шонхор\ shonkhor Бензин, АИ-80, 1л Сумаас аймаг орох нэг талын зардал Цахилгаан задгай, 1кВт.ц Petrol "AI-80" litre Cost of travel Electricity, 1kWt.h

15

16 ГОВЬ-АЛТАЙ АЙМГИЙН ТӨСВИЙН ОРЛОГО, нэр төрлийн ангиллаар GOVI-ALTAI AIMAGS GOVERNMENT REVENUE, by classification of revenue мян.төг tous.tog ОРЛОГЫН ТӨРӨЛ INCOME TYPE Төлөвлөгөө Гүйцэтгэл Хувь Project Performance Rate ОРОН НУТГИЙН ОРЛОГО 13,440, ,907, ТАТВАРЫН ОРЛОГО 1,199, ,072, Орлогын албан татвар 1,050, , Хувь хүний орлогын албан татвар 1,050, , Цалин, хөдөлмөрийн хөлс, шагнал, урамшуулал болон тэдгээртэй адилтгах хөдөлмөр эрх 979, , Үйл ажиллагааны орлого 23, , Хөрөнгө борлуулсны орлого 17, , Урлагийн тоглолт, спортын тэмцээний шагнал, наадмын бай шагнал Шууд бус орлого 31, , Хувь хүний орлогын албан татварын буцаан олголт Орлогыг нь тухай бүр тодорхойлох боломжгүй ажил, үйлчилгээ хувиараа эрхлэгч иргэний орлого Хөрөнгийн албан татвар 54, , Үл хөдлөх эд хөрөнгийн албан татвар 40, , Бууны албан татвар 4, Автотээврийн болон өөрөө явагч хэрэгслийн албан татвар 9, , Бусад татвар, төлбөр, хураамж 93, , Бусад нийтлэг төлбөр, хураамж 57, , Улсын тэмдэгтийн хураамж 23, , Түгээмэл тархацтай ашигт малтмал ашигласны төлбөр Хог хаягдлын үйлчилгээний хураамж 34, , Бусад татвар 0.0 2, Газрын төлбөр 20, , Газрын төлбөр 20, , Дуудлага худалдаа Байгалийн нөөц ашигласны төлбөр 15, , Ан амьтны нөөц ашигласны төлбөр Ойн нөөц ашигласны төлбөр Ус, рашааны нөөц ашигласны төлбөр 15, , Байгалийн ургамлын нөөц ашигласны төлбөр Бусад татвар Бусад татвар Нохойны албан татвар ТАТВАРЫН БУС ОРЛОГО 12,241, ,834, Нийтлэг татварын бус орлого 114, , Хүүгийн орлого 74, , Торгуулийн орлого 27, , Төсөв байгууллагын өөрийн орлого 1, Түрээсийн орлого 10, , Бусад орлого 0.0 6, Хөрөнгийн орлого 0.0 2, Өмч хувьчлалын орлого 0.0 4, Улсын төсөв орон нутгийн төсөв хоорондын шилжүүлэг 12,134, ,738, Улсын төсвөөс орон нутгийн төсөвт олгох санхүүгийн дэмжлэг 2,995, ,833, Тусгай зориулалтын шилжүүлгийн орлого 8,479, ,479, Орон нутгийн хөгжлийн нэгдсэн сангаас шилжүүлсэн орлого 651, , Шилжих үлдэгдлээс 7,

17 ОРОН НУТГИЙН ТӨСВИЙН ЗАРЛАГА EXPENDITURE OF PROVINCIAL GOVERNMENT Төлөвлөгөө Project Гүйцэтгэл Performance мян.төг tous.tog Хувь Rate НИЙТ ЗАРЛАГА 13,422, ,135, Цалин, хөлс болон нэмэгдэл урамшил 6,241, ,940, Ажил олгогчоос нийгмийн даатгалд төлөх шимтгэл 686, , Байр ашиглалттай холбоотой тогтмол зардал 1,724, ,561, Хангамж бараа материалын зардал 280, , Нормативт зардал 684, , Эд хогшил, урсгал засварын зардал 60, , Томилолт зочны зардал 55, , Бусдаар гүйцэтгүүлсэн ажил үйлчилгээний төлбөр хураамж 320, , Бараа үйлчилгээний бусад зардал 367, , ТАТААС 6, , УРСГАЛ ШИЛЖҮҮЛЭГ 2,333, ,665, ХӨРӨНГИЙН ЗАРДАЛ 661, , ЗАРДЛЫГ САНХҮҮЖҮҮЛЭХ ЭХ ҮҮСВЭР 13,422, ,537, Тусгай зориулалтын шилжүүлгээс санхүүжих 8,479, ,479, ОРОН НУТГИЙН ТӨСВӨӨС САНХҮҮЖИХ 4,907, ,022, ТӨСӨВ БАЙГУУЛЛАГЫН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААНААС САНХҮҮЖИХ 35, ,

18 Сум Soum PERFORMANCE REVENUE soum Нийт орлого Төлөвлөгөө Project мян.төг tous.tog Gross income Гүйцэтгэл Performance Хувь Rate 1 Есөнбулаг Yesunbulag 72, , Алтай Altai 1, , Баян-Уул Bayn-Uul 2, , Бигэр Biger , Бугат Bugat 1, Дарив Dariv 1, , Дэлгэр Delger Жаргалан Jargalan 2, Тайшир Taishir 1, , Тонхил Tonhil 3, , Төгрөг Tugrug , Халиун Khaliun 1, , Хөхморьт Khukhmorit 1, , Цогт Tsogt 2, , Цээл Tseel 1, , Чандмань Chandmani 2, , Шарга Sharga 2, Эрдэнэ Erdene 2, , Баянтоорой тосгон Bayntooroi 1, , Гуулин тосгон Guulin дахин 21 Татварын хэлтэс Straight communicant 1,094, ,011, Дүн 1,199, ,072,

19 ТӨСВИЙН ЗАРЛАГЫН ГҮЙЦЭТГЭЛ сумаар PERFORMANCE REVENUE soum Сум Soum мян.төг Орон нутаг Provincial government Төлөвлөгөө Project Гүйцэтгэл Performance Хувь Rate 1 Есөнбулаг Yesunbulag 2,740, ,536, Алтай Altai 413, , Баян-Уул Bayn-Uul 400, , Бигэр Biger 345, , Бугат Bugat 453, , Дарив Dariv 422, , Дэлгэр Delger 656, , Жаргалан Jargalan 327, , Тайшир Taishir 325, , Тонхил Tonhil 414, , Төгрөг Tugrug 359, , Халиун Khaliun 367, , Хөхморьт Khukhmorit 437, , Цогт Tsogt 734, , Цээл Tseel 387, , Чандмань Chandmani 390, , Шарга Sharga 365, , Эрдэнэ Erdene 444, , Шууд харилцагч Straight communicant 3,436, ,437, Дүн 13,422, ,135,

20 АЖ ҮЙЛДВЭРИЙН НИЙТ БҮТЭЭГДЭХҮҮН сумаар,оны үнээр GROSS INDUSTRIAL OUTPUT, by som, at current price мян.төг / thous.tug/ Сумд Som 2015.llI 2016.llI Дүнд эзлэх хувь Persentage share to total Нийт дүн Total Есөнбулаг Yesunbulag Алтай Altai Баян-Уул Bayan-Uul Бигэр Biger Бугат Bugat Дарив Darib Дэлгэр Delger Жаргалан Jargalan Тайшир Taishir Тонхил Tonhil Төгрөг Tugrug Халиун Haliun Хөхморьт Huhmorit Цогт Tsogt Цээл Tseel Чандмань Chandmani Шарга Sharga Эрдэнэ Erdene

21 АЖ ҮЙЛДВЭРИЙН НИЙТ БҮТЭЭГДЭХҮҮНИЙ БОРЛУУЛАЛТ сумаар,оны үнээр GROSS INDUSTRIAL OUTPUT, by som, at current price мян.төг / thous.tug/ Сумд Som 2015.III 2016.III Дүнд эзлэх хувь Persentage share to total Нийт дүн Total Есөнбулаг Yesunbulag Баян-Уул Bayan-Uul Бигэр Biger Бугат Bugat Дарив Darib Дэлгэр Delger Жаргалан Jargalan Тайшир Taishir Тонхил Tonhil Төгрөг Tugrug Халиун Haliun Хөхморьт Huhmorit Цогт Tsogt Цээл Tseel Чандмань Chandmana Шарга Sharga Эрдэнэ Erdene Altai Altai

22 Үүнээс Of which АЖ ҮЙЛДВЭРИЙН НИЙТ БҮТЭЭГДЭХҮҮН, салбараар, оны үнээр GROSS INDUSTRIAL OUTPUT, at divison, at current prices мян.төг thous tog Дүнд эзлэх Салбар Divisions 2015.III 2016.III 2015.I-III 2016.I-III хувь Percentage Бүгд Total Уул уурхай, олборлох аж үйлдвэр Нүүрс олборлолт Mining and guarrying Mining of coal and lignite, extractoin of peat Боловсруулах үйлдвэр Manufacturing Хүнсний бүтээгдэхүүн, ундаа үйлдвэрлэлт Manufacture of food products and beverages Сүү, сүүн бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэл Milk, dairy products Үр тарианы гурил үйлдвэрлэл Хүнсний бусад бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэл Manufacture of grain mill products, starches, starch products Other manufacture of food products Ундаа үйлдвэрлэл/согтууруулах ундаа ороод/ Soft drink and alcohol, wine Хувцас үйлдвэрлэл Manufacture of wearing apparel dressing Арьс шир боловсруулах, гутал үйлдвэрлэл Tanning,manufacture of footwear Модон эдлэл үйлдвэрлэл Барилгын үйлдвэрлэл Төмөр бетонон эдлэл Төмрийн үйлдвэрлэл материал Цаас, цаасан бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэл Manufacture of wood and wooden products Manufacture of construction materials products Manufacture of ferroconcrete products Manufacture of basic metals Manufacture of paper and products Бусад үйлдвэрлэл Other products Цахилгаан, дулааны эрчим хүч үйлдвэрлэл, усан хангамж Electricity, thermal energy and water supply Цахилгаан үйлдвэрлэл Electricity Дулаан үйлдвэрлэл Thermal energy Ус ариутгал, усан хангамж Water supply

23 Үүнээс Үүнээс Үүнээс Үүнээс Аж үйлдвэрийн салбар АЖ ҮЙЛДВЭР / INDUSTRY/ АЖ ҮЙЛДВЭРИЙН БОРЛУУЛСАН БҮТЭЭГДЭХҮҮН,салбараар, оны үнээр SOLD PRODUCTION OF INDUSTRY, at division, at current prices Industrial division 2015.III 2016.III 2015.I-III 2016.I-III мян.төг thous tog Дүнд эзлэх хувь Percentage share to total Нийт дүн Total Уул уурхай, олборлох аж үйлдвэр Mining and quarring Mining of coal Нүүрс олборлолт and lignite, extraction of peat Боловсруулах аж үйлдвэр Manufacturing indusrty Хүнсний бүтээгдэхүүн, ундаа үйлдвэрлэлт Manufacturing indusrty Сүү, сүүн бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэл Manufacture of dairy products Үр тарианы гурил үйлдвэрлэл Хүнсний бусад бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэл Ундаа үйлдвэрлэл/согтууруулах ундаа ороод/ Manufacture of grain mill products, starches, starch products Manufacture of other food products Manufacture of beverages / included alcohol drinks/ Хувцас үйлдвэрлэл Manufacture of wearing apparel Tanning and dressing of Арьс шир боловсруулах, гутал leather, үйлдвэрлэл manufacture footwear Модон эдлэл үйлдвэрлэл Manufacture of wooden products Manufacture of products Барилгын материал construction үйлдвэрлэл materials Production of Төмөр бетонон эдлэл other non-metallic mineral products Төмрийн үйлдвэрлэл Manufacture of basic metals Manufacture of Цаас, цаасан бүтээгдэхүүн paper and үйлдвэрлэл products Бусад үйлдвэрлэл Other products Electricity,thermal Цахилгаан, дулааны эрчим хүч energy and water үйлдвэрлэл, усан хангамж supply Цахилгаан үйлдвэрлэл Electricity Дулаан үйлдвэрлэл Thermal energy Ус ариутгал, усан хангамж Collection, purification and distribution of water