KEUNGGULAN BATIK NORDIN & CRAFT SDN. BHD NEGERI KELANTAN

Transcription

1 FAKULTI SENI GUNAAN DAN KREATIF KEUNGGULAN BATIK NORDIN & CRAFT SDN. BHD NEGERI KELANTAN Erme Fasnera Binti Zulkifle Ijazah Sarjana Muda Seni Gunaan dengan Kepujian (Pengurusan seni ) 2014

2 KEUNGGULAN BATIK NORDIN & CRAFT SDN. BHD NEGERI KELANTAN ERME FASNERA BINTI ZULKIFLE Projek ini merupakan salah satu keperluan untuk Ijazah Sarjana Muda Seni Gunaan dengan Kepujian (Pengurusan Seni) Fakulti Seni Gunaan dan Kreatif UNIVERSITI MALAYSIA SARAWAK 2014

3 UNIVERSITI MALAYSIA SARAWAK Grade: Please tick ( ) Final Year Project Report Masters PhD DECLARATION OF ORIGINAL WORK This declaration is made on the..day 30 of May Student s Declaration: I ERME FASNERA BINTI ZULKIFLE, 30096, FACULTY OF APPLIED & CREATIVE ARTS (PLEASE INDICATE STUDENT S NAME, MATRIC NO. AND FACULTY) hereby KEUNGGULAN BATIK NORDIN & CRAFT SDN. BHD NEGERI KELANTAN declare that the work entitled is my original work. I have not copied from any other students work or from any other sources except where due reference or acknowledgement is made explicitly in the text, nor has any part been written for me by another person. May 30, 2014 ERME FASNERA BINTI ZULKIFLE (30096) Date submitted Name of the student (Matric No.) Supervisor s Declaration: I Prof Dato Dr Hashim bin Awang (SUPERVISOR S NAME) hereby certifies that KEUNGGULAN BATIK NORDIN & CRAFT SDN. BHD NEGERI KELANTAN the work entitled (TITLE) was prepared by the above named student, and was submitted to the BACHELOR OF APPLIED FACULTY as a * partial/full fulfillment for the conferment of ARTS WITH HONOURS (ARTS MANAGEMENT) (PLEASE INDICATE THE DEGREE), and the aforementioned work, to the best of my knowledge, is the said student s work. Received for examination by: May 30, 2014 Date: Prof Dato Dr Hashim bin Awang i

4 (Name of the supervisor) I declare that Project/Thesis is classified as (Please tick ( )): CONFIDENTIAL (Contains confidential information under the Official Secret Act 1972)* RESTRICTED (Contains restricted information as specified by the organisation where research was done)* OPEN ACCESS Validation of Project/Thesis I therefore duly affirmed with free consent and willingness declare that this said Project/Thesis shall be placed officially in the Centre for Academic Information Services with the abiding interest and rights as follows: This Project/Thesis is the sole legal property of Universiti Malaysia Sarawak (UNIMAS). The Centre for Academic Information Services has the lawful right to make copies for the purpose of academic and research only and not for other purpose. The Centre for Academic Information Services has the lawful right to digitalise the content for the Local Content Database. The Centre for Academic Information Services has the lawful right to make copies of the Project/Thesis for academic exchange between Higher Learning Institute. No dispute or any claim shall arise from the student itself neither third party on this Project/Thesis once it becomes the sole property of UNIMAS. This Project/Thesis or any material, data and information related to it shall not be distributed, published or disclosed to any party by the student except with UNIMAS permission. Student signature Supervisor signature: (May 30, 2014) ( ) Current Address: Kampung Dewan Kechil Machang Kelantan Notes: * If the Project/Thesis is CONFIDENTIAL or RESTRICTED, please attach together as annexure a letter from the organisation with the period and reasons of confidentiality and ii

5 PENGAKUAN Projek bertajuk Keunggulan Batik Nordin & Craft Sdn. Bhd ini disediakan oleh Erme Fasnera Binti Zulkifle dan telah diserahkan kepada Fakulti Seni Gunaan dan Kreatif sebagai memenuhi syarat untuk Ijazah Sarjana Muda Seni Gunaan dengankepujian PengurusanSeni. Diterima untuk diperiksa oleh: (Profesor Dr. Hashim Bin Awang) Tarikh: iii

6 PENGHARGAAN Bismillahhirrahmannirrahim...Assalamualaikum w.b.t... Alhamdulillah, segala puji-pujian dipanjatkan ke hadrat Allah S.W.T kerana dengan izin dan limpah Kurnia-Nya Penyelidikan dan Projek Tahun Akhir ini dapat disiapkan dengan jayanya seperti mana yang dikehendaki walaupun menghadapi pelbagai halangan semasa menjalankan penyelidikan. Jutaan terima kasih yang tidak terhingga kepada Professor Dato Dr. Hashim Bin Awang selaku penyelia Projek Tahun Akhir. Kepercayaan dan keyakinan beliau merupakan faktor yang menguatkan daya tahan untuk terus menyiapkan tesis ini. Syukur Kehadrah Ilahi kerana pengkaji merupakan orang yang sangat bertuah menjadi pelajar dibawah bimbingan dan seliaan Professor Dato Dr. Hashim Bin Awang. Segala bimbingan dan tunjuk ajar beliau menjadikan pengkaji lebih berdispilin dan serius dalam memberi komitmen dalam menuntut ilmu. Dengan kata-kata semangat dan pendorong daripada beliau juga, pengkaji bersemangat dalam melakukan penyelidikan ini. Selain itu, tanda terima kasih dan penghargaan ingin pengkaji sampaikan kepada ibu pengkaji yang sanggup menemani pengkaji untuk menemuramah informan dan membuat kerja lapangan serta memberikan bantuan kewangan kepada pengkaji bagi menyiapkan tesis ini dengan jayanya. Di samping itu, tidak dilupakan tanda penghargaan kepada, Perpustakaan Universiti Malaysia Sarawak, kerana membenarkan pengkaji metelaah ilmu dan mendapat bahan rujukan untuk pengajian ini. Seterusnya pengkaji ingin tujukan penghargaan ini kepada Wisma Nordin Batik & Craft Sdn. Bhd kerana membenarkan membuat kajian di sana. iv

7 Abstrak Kajian ini berkaitan tentang Keunggulan Batik Nordin & Craft Sdn. Bhd Negeri Kelantan bagi melihat sejarah perjalanan warisan batik serta jatuh bangunnya syarikat tersebut hingga kini. Syarikat ini mempunyai keunggulannya yang tersendiri. Kajian ini menunjukkan bahawa keunggulan syarikat Batik Nordin mampu mengatasi pelbagai persaingan, menghasilkan produk yang unik dan kukuh serta penyusunan strategi yang sistematiklah telah membawa kepada unggulnya syarikat batik Nordin di Kelantan. v

8 Abstract This study is relates to the superiority of Nordin Batik & Craft Sdn Bhd in Kelantan to scrutiny the history of batik heritage, and the rise and fall of the company's throughout the establishment. This company has its own superiority. Study shows that, Nordin Batik & Craft Sdn Bhd able to overcome various competitions, producing unique products and systematic strategies has led to the primacy of Nordin Batik & Craft Sdn Bhd in Kelantan. vi

9 ISI KANDUNGAN KANDUNGAN Muka Surat BORANG PENGESAHAN STATUS LAPORAN...i PENGAKUAN...iii PENGHARGAAN...iv ABSTRAK...v ABSTRACT...vi BAB I: PENGENALAN Pengenalan...1 Latar Belakang Kajian Sejarah Batik...2 Sejarah Penubuhan Nordin Batik & Craft Sdn. Bhd...3 Sejarah Perkembangan & Kronologi Syarikat Nordin Batik & Craft Sdn. Bhd...5 Objektif Syarikat Nordin Batik & Craft Sdn. Bhd...13 Visi & Misi Syarikat Nordin Batik...14 Sasaran Pelanggan...14 Lokasi Kajian...16 Skop Kajian...16 Permasalahan Kajian...17 Objektif Kajian...18 Kerangka Konsep...19 Signifikan Kajian...21 vii

10 Rumusan...22 BAB II: KUPASAN KEPUSTAKAAN Pengenalan...23 Sejarah Batik di Malaysia...24 Motif-motif Batik...27 Corak-corak Pada Batik...28 Rumusan...32 BAB III: METODOLOGI KAJIAN Pengenalan...33 Kaedah Penyelidikan...34 Rumusan...38 BAB IV: ANALISA DATA Pengenalan Kaedah Analisis Data Penemuan...47 Rumusan BAB V : PERBINCANGAN, CADANGAN DAN KESIMPULAN Pengenalan...65 Perbincangan Cadangan..72 Kesimpulan viii

11 Rujukan..76 Lampiran SENARAI PETA Peta 1: Lokasi Syarikat Nordin Batik & Craft Sdn. Bhd...15 SENARAI GAMBAR RAJAH Gambar Rajah 1: Carta Organisasi Nordin Batik & Craft Sdn. Bhd Gambar Rajah 2: Proses Pembuatan Batik Gambar Rajah 3: Proses Pembuatan Batik Digital Gambar Rajah 4: Kaedah & Teknik Kawakita Jiro (KJ) ix

12 BAB I : PENGENALAN Pengenalan Batik adalah salah satu lambang kepada sesebuah negeri dan ianya menjadi elemen yang sangat penting di dalam industri kraftangan. Batik terdapat dalam pelbagai bentuk, antaranya adalah batik tulis, batik skrin, batik celup, dan batik terap. Teknik batik telah diketahui lebih seribu tahun, kemudiannya berasal dari Mesir kuno atau Sumeria. Batik merupakan satu bidang kraftangan yang unggul di Malaysia. Sejak abad ke-15 Masihi lagi manusia telah menemui kaedah pembuatan batik secara tradisional. Pada masa dahulu masyarakat Melayu menggunakan ubi kentang sebagai alat pengecap tetapi kini kain batik telah diusahakan dengan menggunakan alat-alat moden batik. Batik mula diperkenalkan di negara kita khususnya di negari Kelantan sejak tahun Industri batik kini masa kini juga dikenali sebagai industri kreatif. Ianya juga adalah satu bidang perniagaan antarabangsa yang terus berkembang dan berpontensi tinggi di dalam menstabilkan ekonomi negara. 1

13 Latar belakang kajian Sejarah Batik Kelantan adalah sebuah negeri yang memang dikenali sebagai yang kaya dengan pelbagai hasil kesenian yang halus dan bermutu tinggi. Antaranya ialah songket, pertukangan perak, wau bulan dan hasil kraftangan juga batik. Batik juga adalah salah satu lambang kepada sesebuah negeri dan ianya menjadi elemen yang sangat penting di dalam industri kraftangan. Selain itu, batik bukan sahaja dikhususkan di Malaysia, malah di dunia juga dikeluarkan, namun di negeri Kelantan telah menghasilkan corak batik mengikut ciri-ciri budaya negeri masing-masing serta nilai estetikanya yang menjadi lambang kepada batik sesebuah negeri tersebut. Namun, pada zaman ini, rekaan-rekaan yang lebih dinamik dan sesuai untuk pelbagai peringkat telah dihasilkan dan setiap rekaan yang dihasilkan mempunyai maksud yang tersendiri dalam setiap nilai kesenian batik itu sendiri. Batik merupakan satu kesenian yang halus dan menarik kerana ianya menuntut kepakaran dan kehalusan yang tinggi. Batik juga telah menjadi salah satu lambang kepada sesebuah negeri dan ianya menjadi elemen yang sangat penting di dalam industri kraftangan. Selain itu, batik bukan sahaja dikhususkan di Malaysia, malah di dunia juga dikeluarkan, namun di negeri Kelantan telah menghasilkan corak batik mengikut ciriciri budaya negeri masing-masing serta nilai estetikanya yang menjadi lambang kepada batik sesebuah negeri tersebut. Namun, pada zaman ini, rekaan-rekaan yang lebih dinamik dan sesuai untuk pelbagai peringkat telah dihasilkan dan setiap rekaan yang 2

14 dihasilkan mempunyai maksud yang tersendiri dalam setiap nilai kesenian batik itu sendiri. Sebagaimana yang telah diperkatakan oleh Siti Zainon Ismail di dalam bukunya Getaran Jalur dan Warna (1985:31) bahawa, kepakaran masyarakat Melayu dalam bidang kraftangan ini muncul sejak zaman prasejarah lagi. Masyarakat Kelantan sememangnya kaya dengan aktiviti-aktiviti kesenian yang berteraskan adat dan budaya. Batik merupakan salah satu tradisi yang paling popular dalam kalangan masyarakat dan ianya merupakan khazanah yang terpenting di dalam seni dan budaya masyarakat Kelantan yang telah diwarisi oleh nenek moyang sejak zaman-berzaman. Oleh itu, batik kini telah menjadi satu daripada industri terpenting dalam pertumbuhan ekonomi kini. Sejarah Penubuhan Nordin Batik & Craft Sdn. Bhd Antara pengusaha batik yang terkenal dan tersohor di Kelantan adalah Tuan Haji Nordin bin Mahmood. Beliau merupakan antara golongan terawal yang mempelopori industri batik di Kelantan dan antara tokoh batik yang masih berdiri gagah di arena pembatikkan sehingga kini. Hasil dan kerja keras tanpa mengenal penat lelah dan iltizam yang tinggi, beliau tidak pernah jemu untuk menceburi sektor batik dan pernah melalui pahit getir sepanjang pembabitan beliau lebih dari empat puluh sembilan tahun dalam bidang ini. Kini, beliau mampu berbangga dengan hasil kerja kerasnya selama ini dengan terbina dengan megahnya Wisma Nordin, iaitu satu-satunya pusat pameran dan jualan 3

15 batik yang pertama dan terbesar di negeri Kelantan yang pernah dimiliki oleh kaum bumiputera khususnya dalam kalangan pengusaha batik negeri Kelantan Nordin Batik & Craft Sdn. Bhd adalah merupakan sebuah syarikat sendirian berhad yang ditubuhkan bagi tujuan mengilang dan mengedar batik tradisional untuk pasaran dalam dan luar negeri Kelantan. Ianya ditubuhkan pada tahun 1993 dengan nama Nordin Batik Sdn. Bhd. Perniagaannya dahulunya didaftarkan dibawah Ordinan Perniagaan 1956 sebagai pemilik tunggal pada 1 haribulan September Kemudian pada 23 Februari 2010, Nordin Batik Sdn. Bhd ditukarkan kepada nama Nordin Batik & Craft Sdn. Bhd. Berkat kegigihan dan ketabahan pemiliknya iaitu Tuan Haji Nordin bin Mahmood, syarikat ini telah berkembang maju tahun demi tahun di dalam perusahaan batik tradisional. 4

16 Sejarah Perkembangan & Kronologi Syarikat Nordin Batik & Craft Sdn. Bhd Tuan Haji Nordin bin Mahmood telah memulakan perusahaan batik ini semenjak 1972, bertempat di Kampung Sireh, Kota Bharu dengan tiga orang pekerja. Pengeluaran pada masa itu hanya tertumpu kepada batik sarong dan batik ela. Sejarah perkembangan syarikat ini boleh dilihat berdasarkan kronologi berikut : Tahun Sejarah Perkembangan & Kronologi Syarikat Nordin Batik & Craft Sdn. Bhd Pada awalnya, pengilang dibuat dengan 15 0rang pekerja. Syarikat mendapat bekalan kain putih dari Koperasi Pembatik- Pembatik Kelantan Berhad untuk mengilang batik sarong dan 1975 batik ela. Tahap pengeluaran adalah sebanyak 15 hingga 20 pasang sehari. Kerja-kerja ini dilakukan secara mengambil upah dari pembatik-pembatik di sekitar Kota Bharu. Syarikat terpaksa berpindah ke Kampung Pintu Geng, Kota Bharu kerana proses pembesaran di mana tempat lama didapati 1976 tidak lagi sesuai kerana sempit. Pada masa ini, bilangan pekerja telah meningkat kepada 50 orang dengan kuantiti pengeluaran sebanyak 100 meter sehari. 5

17 Syarikat memasuki era baru di dalam industri batik tradisional dengan mengeluarkan batik tulis yang terdiri dari kain sutera 1988 Jacquard, Rayon Jacquard dan Rayon Fuji. Bilangan pekerja meningkat kepada 60 orang dengan pengeluaran sebanyak 100 pasang sehari (400 meter). Syarikat telah dilesenkan sebagai pengilang berlesen di bawah seksyen 13, Akta Cukai Jualan. Syarikat telah diberi kebenaran oleh jabatan Kastam dan Eksais Diraja untuk mengimport kain putih dari China dan Singapura tanpa bayaran cukai jualan. Di 1990 samping itu, syarikat juga diberi pengecualian duti import oleh Perbendaharaan Malaysia untuk tujuan yang sama. Jumlah pekerja meningkat kepada 80 orang dan pengeluaran meningkat kepada 120 pasang sehari (480 meter). Bilangan pekerja bertambah kepada 110 orang seiring dengan 1991 pertambahan permintaan di mana penegeluaran meningkat kepada 440 pasang sehari (1760 meter). Syarikat telah menambahkan bilangan pekerja kepada 140 orang dengan purata pengeluaran di antara 550 hingga pasang sehari dengan penggunaan kain putih di antara 2200 hingga 3000 meter sehari dan semuanya adalah terdiri daripada kain sutera yang diimport terus daripada Negara China. 6

18 Oleh kerana kelembapan dan kegawatan ekonomi telah melanda Negara, semua perniagaan menjadi lembap, begitula juga dengan perniagaan industry batik yang juga menerima nasib yang sama. Walaubagaimanapun, dengan pengalaman yang ada pada Encik Nordin Mahmood, beliau masih lagi bertahan untuk mengeluar dan memasarkan keluaran kilang 1997 beliau. Di samping itu, beliau juga telah berjaya mengubah haluan corak batik daripada corak lukis tangan kepada corak stensil iaitu ( skrin printing- manual) yang menjadi kesukaaan orang ramai. Skri printing menggunakan meja-meja panjang dan mampu mengeluarkan 2000 meter sehari jika perlu. Syarikat telah diluluskan Lesen Pengilang di bawah Akta Penyelarasan Perindustrian 1975 oleh Kementerian Perdagangan Antarabangsa Dan Industri Malaysia 2000 sebagaimana Rujukan No. MIDA 100/32114/0061/0003 ACI pada 27 November Syarikat telah diluluskan Pengecualian Duti Import/ Cukai Jualan ke atas Mesin dan Peralatan oleh MIDA sebagaimana Rujukan MIDA 100/32114/0061/002 JKM pada 19 7

19 September Dengan kelulusan ini syarikat telah menempah 2 buah mesin iaitu mesin kelender dan mesin clureng dari Pekalongan, Indonesia dengan harga RP125,000, juta bersamaan RM 52, dan dijangkakan syarikat akan memperolehi mesin tersebut pada pertengahan bulan Jun ini. Kegunaan mesin adalah untuk pengering dan pengilat khusus untuk pengeluaran batik sarong. Dengan adanya mesin ini syarikat dijangka dapat mengeluarkan Batik Jawa Tulen. Syarikat telah diluluskan Pengecualian Duti Import ke atas kain cotton sebanyak 126,000 meter oleh Kementerian Kewangan Malaysia, Kuala Lumpur. Sebagaimana Rujukan (8.20) 116/5/ (5) pada 17 November Dengan kelulusan ini, syarikat telah pun mengimport kain cotton dari Pekalongan, Indonesia sebanyak 9, meter pada 4 januari Syarikat dijangkakan dapat mengeluarkan produk yang berkualiti dengan harga yang lebih murah. Syarikat telah diluluskan 2 (dua) Jawatan Asing oleh MIDA sebagimana surat kelulusan Rujukan 20/9/3 (38/2000) 4 pada 10 November Dengan kelulusan ini syarikat telah pun mengambil 2 orang pakar pembuatan batik khusus batik sarong dari Pekalongan, Indonesia pada 8 Januari

20 Dengan adanya pekerja asing tersebut, syarikat berasa yakin akan dapat memberi persaingan dengan pengeluar lain di samping memantapkan lagi kedudukan syarikat sebagai pengeluat batik. Syarikat telah diluluskan sebagai kontraktor berdaftar di bawah Kepala dan Sub-Kepala Pembuat Batik oleh Kementerian Kewangan Malaysia Sebagaimana Rujukan K.Kaw/ K&B/D/02/494/ pada 12 Disember Dengan kelulusan ini syarikat akan dapat membekal produk batik kepada pejabat-pejabat & agensi kerajaan melalui sebut harga & tender. Syarikat juga telah diluluskan kebenaran memasang jentera oleh Jabatan Keselamatan dan Kesihatan Pekerjaan Kelantan. Sebagaimana Rujukan JKKP D (105-12/2000). Syarikat juga telah diluluskan SMI E-Commerce Grant oleh Perbadanan Pembangunan Industri Kecil dan Sederhana ( SMIDEC) Sebagaimana Rujukan CQPI/EC/DEC 001. Dengan adanya SMI E-Commerce ini segala produk-produk syarikat akan dipasarkan oleh CQPI melalui WEB-SITE. 9

21 Bagi menampung permintaan yang semakin meningkat, pihak pengurusan telah bersetuju untuk membuka sebuah lagi kilang bagi menambah pengeluaran. Kilang kedua ini telah dibuka di Kg Penambang, Jalan PCB, Kota Bharu, Kelantan. Pada tahun pertama, pengeluran dari kilang kedua telah mencapai kira-kira 31,200 meter dengan tenaga pekerja seramai 20 orang. Pihak 2002 pengurusan juga telah merancang untuk meningkatkan pengeluaran dengan membesarkan lagi saiz kilang, di samping menambah kelengkappan dengan menyediakan kilang pembancuh warna serta mengadakan stok kain putih sendiri yang dibekakalkan oleh kilang utama. Tahun 2003 telah menyaksikan kejayaan besar dalam sejarah perniagaan bagi Tuan Haji Nordin. Setelah 2003 melalui pelbagai rintangan dan jatuh bangun di dalam industry batik serta mendapat persaingan yang sengit dari pengusaha-pengusaha batik professional di sekitar Kota Bharu, beliau telah mengambil langkah yang berani pada masa yang tepat untuk mengembangkan lagi 10

22 empayar perniagaanya. Dengan terbinanya WISMA NORDIN Pada pertengahannya 2003, yang terbahagi kepada beberapa cabang perniagaan, iaitu ruang pameran dan pusat jualan kraftangan (SHOWROOM NBSB), tempat penginapan dengan bilik berhawa dingin serta kemudahan yang selesa ( PALOH INN), dewan untuk pelbagai kegunaan ( DEWAN CENGKIH) dan sektor pemaju perumahan (NBM ENGINEERING & DEVELOPMENT) yang dibina di atas tapak dengan keluasan 2 1/4 ekar di alamat 74, Kg Paloh Pintu Geng, Kota Bharu, Kelantan. Pada masa yang sama, pihak kerajaan telah mengadakan kempen penggalakkan pemakaian batik di kalangan kakitangan kerajaan dan juga swasta sebagai sebahagian pakaian rasmi semasa bekerja. Hasil dari galakan daripada kerajaan juga, industri pembatikkan Malaysia telah menunjukkan perkembangan yang positif. Usaha ini disambut baik oleh seluruh pengusaha batik, dan pihak kami juga tidak ketinggalan untuk menghasilkan produk yang 11

23 lebih baik, dan mempelbagaikan corak dan fabrik kain demi memenuhi permintaan pasaran yang semakin meningkat. Nordin Batik Sdn Bhd telah bertukar nama kepada Nordin Batik & Craft Sdn Bhd dan sistem pentadbiran dirombak kepada sisitem yang baru. Nordin Batik & Craft Sdn Bhd mula menceburi bidang 2010 batik digital. Kami menggunakan reactive dye dan material berasakan protein silk jacquard, silk creep dan silk satin. Mesin pencetak mutoh ditempah khas daripada Jepun. Mesin ini dapat mencetak dengan kelajuan 12 pasang satu sesi bekerja bersamaan dengan spesifikasi 720 dpi. Batik digital ini dinamakan sebagai KL Design Batik Digital Sumber: Kilang Nordin Batik & Craft Sdn Bhd (2014) 12

24 Secara keseluruhannya, pereka design juga akan dilatih khas untuk menghasilkan corak yang terbaik kepada pelanggan dan dapat memenuhi kehendak pelanggan kami. Oleh itu, penghasilan batik adalah produk kesenian yang mempunyai nilai yang tinggi. Kreativiti pencanting banyak menentukan seni dan nilai produk ini. Walaupun industri ini banyak menunjukkan peningkatan, namun masih banyak usaha yang perlu ditambah bagi mengekalkan kesenian dan meningkatkan mutu industri batik. Objektif Syarikat Nordin Batik & Craft Sdn. Bhd Pusat pameran dan jualan kraftangan yang diwujudkan adalah salah satu projek pelancongan yang bakal menarik minat pelancong bagi mengenali lebih dekat kesenian dan kehalusan kraftangan masyarakat tempatan. Showroom Nordin Batik diharapkan dapat mengiktiraf produk kraftangan ke peringkat antarabangsa, sekaligus dapat memartabatkan nilai budaya Melayu yang sebenar. Kami juga berharap agar pusat kraftangan ini dapat menjadi salah satu destinasi pelancongan yang terkenal di negeri Kelantan, khusus bagi pelancong yang ingin mendapatkan produk kraftangan yang terbaik dan pelbagai dengan harga yang berpatutan. 13